Μπεκαρία, Τσεζάρε

(Cesare Beccaria, Μιλάνο 1738 – 1794). Ιταλός νομικός και οικονομολόγος. Η επαφή με τα έργα του διαφωτισμού επηρέασε σημαντικά την πνευματική διαμόρφωσή του, ευνοώντας τη φιλία του με τους αδελφούς Πιέτρο και Αλεσάντρο Βέρι, στο σπίτι των οποίων, στο Μιλάνο, γίνονταν συζητήσεις πάνω σε φιλοσοφικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα, όπως τα πρόβαλλαν οι νέες ιδέες. Κατά προτροπή του Πιέτρο Βέρι, ο Μ. έγραψε το πρώτο του δοκίμιο, που δημοσιεύτηκε στη Λούκα το 1762: Περί των ανωμαλιών και της θεραπείας των νομισμάτων στο κράτος του Μιλάνου κατά το 1762. Αλλά το έργο που του εξασφάλισε τη φήμη ήταν το Περί των εγκλημάτων και των ποινών, που δημοσιεύτηκε ανώνυμα από τον εκδότη Κολτελίνι στο Λιβόρνο το 1764, επανεκδόθηκε από τότε πολλές φορές και μεταφράστηκε στο εξωτερικό κατά τα επόμενα έτη (στα ελληνικά από τον Κοραή το 1802). Ο Μ. βασιζόμενος στη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου, που αντιλαμβάνεται την κοινωνία ως αφηρημένο ον, το οποίο δημιουργήθηκε συμβατικά από τα άτομα με τον σκοπό να εξασφαλίσει τις ελευθερίες τους, υποστήριξε ότι η ποινή δεν αποτελεί την εξωτερίκευση της κυρωτικής εξουσίας του κράτους, αλλά είναι ανάγκη κοινωνικής άμυνας. Σύμφωνα με αυτή την αρχή η ποινή του θανάτου όχι μόνο δεν εμφανίζεται ωφέλιμη ή αναγκαία, αλλά και έρχεται σε αντίθεση προς τη συμβατική φύση της κοινωνίας, η οποία, αν δικαιούται να αφαιρεί ορισμένες ελευθερίες από τα άτομα προς το συμφέρον της κοινής άμυνας, δεν έχει το δικαίωμα να τους αφαιρέσει και τη ζωή. Ο Μ. στο βιβλίο του στράφηκε, εξάλλου, και εναντίον των δικαστικών συστημάτων της εποχής, χαρακτηρίζοντας τα σκληρά και αυθαίρετα, κατά των βασανιστηρίων που χρησιμοποιούνταν τότε για να εξασφαλιστεί η ομολογία του κατηγορούμενου, εναντίον της ανώνυμης και μυστικής καταγγελίας, εναντίον των δικών κεκλεισμένων των θυρών (υποστήριξε την ανάγκη της δημόσιας δίκης, ως αναφαίρετου δικαιώματος της υπεράσπισης), εναντίον της προφυλάκισης, η οποία θα έπρεπε να έχει το χαρακτήρα απλής κράτησης του κατηγορούμενου και όχι πραγματικής ποινής. Το έργο του Μ. είχε ευρύτατη απήχηση και προκάλεσε τους επαίνους του Ντιντερό, του Μπιφόν, του Βολτέρου· η Αικατερίνη της Ρωσίας προχώρησε σε ορισμένες τροποποιήσεις του ποινικού δικαίου και της ποινικής δικονομίας, σύμφωνα με τις ιδέες που διατύπωσε ο Μ. Στην Ιταλία του αποδόθηκαν ανάλογα αξιώματα και τιμές: το 1768 ονομάστηκε καθηγητής των Αυλικών Σχολών του Μιλάνου, όπου ίδρυσε την πρώτη έδρα πολιτικής οικονομίας. Το 1791, ως επιστέγασμα των σχετικών μελετών του, ονομάστηκε μέλος της επιτροπής αναθεώρησης της πολιτικής και ποινικής δικονομίας. Ο Ιταλός νομικός και οικονομολόγος Τσεζάρε Μπεκαρία (Συλλογή Μπερτραρέλι, Μιλάνο).